Zijdeplant
De Zijdeplant of Papegaaibloem wordt als sierplant in tuinen toegepast. Hoewel het een fraaie plant is maakt zij wortelstokken de ver en diep kunnen uitgroeien. Door vegetatieve vermeerdering door wortelstokfragmenten is er een groot risico op verspreiding via grondverzet of gedumpt tuinafval. De plant is giftig voor zoogdieren en kan huidirritaties bij mensen veroorzaken. De bestrijding lijkt veel op die van de Japanse duizendknoop: bij aantreffen de plant inclusief wortelstokken verwijderen.
Hoe herken ik de Zijdeplant?
De Zijdeplant (Asclepias syriaca) is een vaste plant die 1,50 m hoog kan worden. De plant heeft tegenovergestelde bladeren, met kleverig melksap in alle plantendelen. De brede lancetvormige bladeren zijn vrij groot (10-20 cm lang, 5-11 cm breed), met korte, witte schubben op de onderkant. De plant bloeit van juni tot en met augustus met roze-witte bloemen. Aan de buitenkant van de zaden zitten zijdeachtige witte draden, vandaar de naam Zijdeplant. Zijdeplant vormt worstelstokken die 10-40 cm onder het bodemoppervlak groeien tot een diepte van 1,2 meter. De plant wordt in de handel ook wel reuzenzijdeplant, papegaaienplant en parkietjesplant genoemd.
Zijdeplantsoorten lijken op elkaar, kijk hier voor de look-a-likes.
Klik op de foto's om ze te vergroten
Herkomst – Waar komt de Zijdeplant vandaan?
Zijdeplant is inheems in Noord-Amerika. In met name Zuid- en Oost-Europa maar ook enkele midden-Aziatische landen is het een exoot. In Nederland wordt ze in tuinen aangeplant als (bijzondere) sierplant. Van daaruit kan de Zijdeplant af en toe verwilderen via uitlopers tot buiten de tuin, via grondverzet of weggeworpen tuinafval.
Verspreiding – Waar komt de Zijdeplant voor?
Rond 1629 is de plant voor het eerst in Europa geïntroduceerd. In Nederland komt de soort al sinds ca. 1860 verwilderd voor in de duinen van Zuid Kennemerland.
Risico’s - Wat zijn de problemen?
Doordat de Zijdeplant grote haarden kan vormen, is het een invasief en moeilijk weg te krijgen soort. Het kleverige melksap van de zijdeplant is giftig voor zoogdieren, zoals schapen, geiten, runderen en mogelijk ook voor paarden. Dit geeft problemen bij begrazing en hooien in natuurgebieden. Het melksap kan huidirritatie veroorzaken en is ook giftig voor mensen.
Preventie - Hoe voorkom je verdere verspreiding?
Beheersing en bestrijding – Welke methoden zijn er?
De Zijdeplant vormt uitgebreide wortel(stok)stelsels tot een diepte van ca. 1,20 meter waarmee de plant goed bestand is tegen schade of bovengrondse beschadiging (zoals door maaien). Bovengronds bestaat een enkele plant uit talrijke stengels. Vegetatieve verspreiding door fragmenten van de wortelstokken is de belangrijkste vorm van vermeerdering. Het is daarom van belang om (nieuwe) groeiplaatsen zo snel mogelijk weg te halen. De plant kan zich ook via zaden vermeerderen, maar vermeerdering via zaden is echter beperkt.
Wanneer alleen stengels worden uitgetrokken of gemaaid, kan de ondergrondse groei van de plant worden gestimuleerd. Effectiever is af- of uitgraven of eventueel met folie afdekken van de groeiplaatsen. Veel methodes die ingezet worden voor de bestrijding van Japanse duizendknoop [LINK naar bestrijding JDK], kunnen voor de Zijdeplant worden toegepast.
Uit een proef van de Provincie Gelderland is gebleken dat drie keer per jaar uitsteken van de zijdeplant onvoldoende is om de plant volledig te verwijderen. De plant werd wel uitgeput wat resulteerde in een afname van de hergroei zowel in aantal stengels als gevormde biomassa. De groei van Zijdeplant komt vrij laat in het voorjaar op gang en stopt na september, bestrijding kan dus het beste in juni, augustus en oktober plaatsvinden.
Wet & Regelgeving - Welke regels en protocollen zijn van toepassing?
Waar vind ik meer informatie?
- Zijdeplant - Asclepias syriaca. Waarneming.nl [website]
- Zijdeplant. Ecopedia [website]
- Zijdeplant, risicobeoordeling. NVWA [factsheet]
Leadfoto: Meneerke Bloem, Wikimedia Commons, 2012
Gepubliceerd 16 mei 2022