Parelvederkruid
Parelvederkruid is een invasieve waterplant afkomstig uit Zuid-Amerika en ingevoerd als vijverplant. De plant groeit vooral in voedselrijk stilstaand en langzaam stromend water zoals meren, vijvers, kanalen en sloten. Onder zomerse omstandigheden kunnen in korte tijd lange uitlopers worden gevormd waardoor watergangen volledig bedekt worden met dichte, drijvende matten.
Hoe herken ik Parelvederkruid?
Parelvederkruid (Myriophyllum aquaticum) is een overblijvende waterplant met veervormig blad dat in kransen staat. De stengel is onder water rood en boven water groen van kleur. De delen boven water hebben een blauwe waslaag. De soort lijkt erg op inheemse soorten vederkruid. De planten hebben tot 2 meter lange stengels en groeien tot 50 cm boven het water uit. Op de stengels groeien weer rechtopstaande zijtakken. De plant wortelt op de overgang van land naar water of ondiepe watergangen met voedselrijk en stilstaand tot langzaam stromende water. De soort vormt dichte drijvende matten. De wortelstokken overwinteren en groeien in het voorjaar weer uit.
Klik op de foto's om ze te vergroten.
Identificeren van vederkruiden
Parelverderkruid (Myriophyllum aquaticum) lijkt op andere uitheemse invasieve vederkruiden, zoals Ongelijkbladig vederkruid (Myriophyllum heterophyllum) en Braziliaans vederkruid Myriophyllum ‘Red stem’ (Myriophyllum brasiliensis). Onderstaande video kan u helpen bij het identificeren van vederkruiden. Kijk hier voor de look-a-likes.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Herkomst – waar komt Parelvederkruid vandaan?
Oorspronkelijk komt de plant uit de laaggelegen gebieden van Zuid-Amerika. Parelvederkruid komt voor in voedselrijk stilstaand tot zwakstromend water.
Risico’s - Wat zijn de problemen?
Parelvederkruid is als vijverplant in Nederland geïntroduceerd. De plant was vooral populair om de sierwaarde. Doordat vijvereigenaren overtollige planten in de natuur dumpten heeft de plant zich verder verspreid. De eerste melding in de natuur dateert uit 1990. De soort komt nu algemeen voor in Nederland. Sinds 2011 is de plant niet meer in de verkoop.
Parelvederkruid kan in korte tijd dichte matten op het wateroppervlak vormen. De plant vermeerderd zich door afgebroken planten delen die weer wortelen en uitgroeien. De stengels breken niet door de stroming, maar door recreatie (boten die er door varen, vislijnen die er in blijven steken etc.) en door onderhoudswerkzaamheden.
De dichte begroeiing op het wateroppervlak geeft overlast door:
- Licht en zuurstof kunnen niet meer doordringen in het water, waardoor ondergedoken waterplanten en fauna afsterven.
- Verdringen van inheemse plantensoorten in de oeverzone.
- Eutrofiëring van het water (vrijkomen fosfaat vanuit de bodem door zuurstofloosheid als gevolg van afsterven grote massa grote waternavel)
- Verlanding van de oeverzone door een combinatie van hoge biomassaontwikkeling en zuurstofloosheid (vertraagde vertering plantmateriaal)
- Remmende werking op de aan- en afvoer van water waardoor de kans op wateroverlast toeneemt.
- Belemmering voor de scheepvaart, vis- en zwemrecreatie.
- Financiële consequenties: invasieve exotische oever- en waterplanten zijn over het algemeen moeilijk, en alleen tegen hoge kosten te bestrijden.
Daarnaast kunnen er onveilige situaties ontstaan doordat onduidelijk is waar het land/talud overgaat in het water.
Preventie - Hoe voorkom je verdere verspreiding?
Preventie is de meest kosteneffectieve aanpak van invasieve exoten. Dat wil zeggen dat zoveel mogelijk moet worden voorkomen dat er nieuwe haarden van Parelvederkruid ontstaan. Zo zorgen de waterschappen er voor dat ze bij eigen werkzaamheden geen Parelvederkruid verspreiden.
Particulieren worden opgeroepen om geen overtollige waterplanten in oppervlaktewater te dumpen. Kleine fragmenten (tot enkele centimeters grootte) van Parelvederkruid kunnen gemakkelijk weer uitgroeien tot nieuwe haarden en het wateroppervlak volledig bedekken met alle negatieve gevolgen voor de natuur, maar ook voor de waterkwaliteit en veiligheid. Heeft u te veel waterplanten in uw vijver of aquarium? Gooi ze dan in uw groencontainer.
Beheersing en bestrijding – Welke methoden zijn er?
Bij de aanpak van invasieve exoten in het water zijn een aantal algemene aspecten van belang onafhankelijk van de gekozen methode.
- Begin altijd bovenstrooms om te voorkomen dat schone stukken weer besmet worden door afdrijvend materiaal.
- Gebruik waar mogelijk een goed kerende drijfbalk of drijfscherm (kan ook benedenstrooms geplaatst worden), en loop na afloop de watergang na om losgeraakte stukken te verwijderen.
- Voorkom de vorming van dichte matten! Begin vroeg in het seizoen met verwijdering, zo snel mogelijk na het aantreffen van de eerste planten.
- Zorg dat de watergangen ‘schoon’ zijn voor de winter.
| Methode | Effectiviteit | Resultaat |
|---|---|---|
| Handmatig verwijderen | Planten zo volledig mogelijk verwijderen. Voorkom verdere verspreiding door fragmentatie. | Bestrijding |
| Machinaal verwijderen | Verwijderen van grote hoeveelheden planten met behulp van een grijper of maaikorf (zonder snijfunctie). | Bestrijding |
| Peilverlaging in de winter (werkt alleen als er langdurige strenge vorst wordt voorspeld) | Peil zodanig verlagen dat wortels in de oever niet meer onder water staan. Helemaal laten droogvallen is niet nodig omdat Parelvederkruid niet in de bodem wortelt. Het grootste effect wordt bereikt als de oevervegetatie van tevoren gemaaid wordt. Opvolgen door handmatige verwijdering bij de start van het groeiseizoen. | Bestrijding |
Wet & Regelgeving - Welke regels en protocollen zijn van toepassing?
Waar vind ik meer informatie?
- Parelverderkruid NVWA, 2019 [Factsheet]
- Veldgids Invasieve waterplanten in Nederland NVWA, 2019
- Werkinstructies bestrijding plaagsoorten Waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta en De Dommel, 2015 [Rapport]
Grote foto: Harry Rose, Wikimedia Commons, 2014
Gepubliceerd 26 juli 2023