Gele bieslelie
Gele Bieslelie is een wintergroene vaste plant met zwaardvormige, grasachtige, grijsgroene bladeren en een polvormende groei. Op dit moment komt de Gele bieslelie nog maar op een beperkt aantal locaties voor, maar de verwachting is dat deze soort zich snel uitbreidt. De plant vermeerdert zich vooral via het wortelstelsel en kan op die manier grote gebieden koloniseren.
Hoe herken ik Gele bieslelie?
Gele Bieslelie (Sisyrinchium californicum) is een wintergroene tot halfwintergroene vaste plant met zwaardvormige, grasachtige, grijsgroene bladeren en een polvormende groei. De bieslelie bloeit van april tot juli met geurende, stervormige, gele bloemen met een diameter van ca. 2,5 cm aan stevige opgaande stengels. De plant houdt van een standplaats in volle zon of lichte schaduw en groeit op vochtige, schrale zandgronden, vaak in combinatie met orchideeën en andere zeldzame soorten. In de herfst verkleuren de randen van de bladeren paars. Gele Bieslelie is matig tot redelijk winterhard.
Klik op de foto's om deze te vergroten.
Herkomst - Waar komt Gele bieslelie vandaan?
Gele Bieslelie komt oorspronkelijk uit Noord Amerika en is in Nederland geïntroduceerd als tuinplant. Waarschijnlijk als gevolg van dumpen van tuinafval is de plant ook in de natuur terecht gekomen. De eerste exemplaren werden in 2007 gevonden in Brabant en Zeeland.
Verspreiding - Waar komt Gele bieslelie voor?
Gele bieslelie vormt zaden die vermoedelijk door water en watervogels worden verspreid. Zaden kunnen mogelijk ook door gereedschap en machines worden verspreid. De plant vormt naast zaad ook ondergrondse wortelstokken, waaruit jaarlijks nieuwe uitlopers ontstaan. Momenteel komt de plant op een kleine vijftig plaatsen voor in Nederland, verspreid over bijna alle provincies. In het natuurgebied het Groot Vroon bij Dishoek aan de Zeeuwse kust is in 2017 een exemplaar gezien, in 2018 ging het om twee pollen en in 2020 om meer dan 45 kleine en grotere pollen (Staatsbosbeheer). De planten staan deels in het water, meestal op de oever, maar ook op de hogere, droge delen van het natuurgebied. In 2021 zijn op de Grevelingendam miljoenen planten waargenomen op een paar hectare natuurterrein.
Risico's - Wat zijn de problemen?
Preventie - Hoe voorkom je verdere verspreiding?
Verdere verspreiding kan worden voorkomen door de reeds in de natuur aanwezige planten zo snel mogelijk te verwijderen en nieuwe introducties vanuit tuinen en vijvers te voorkomen.
Gele bieslelie is te koop via tuincentra en online. Particulieren worden opgeroepen om geen overtollige planten in de natuur te dumpen. Plantresten kunnen gemakkelijk weer uitgroeien tot nieuwe pollen met alle negatieve gevolgen voor de natuur. Heeft u teveel (water)planten in uw tuin of vijver? Gooi ze dan in uw groencontainer.
Gele bieslelie gezien? Geef je waarneming door via de NOVA-app of Waarneming.nl.
Beheersing en bestrijding - Welke methoden zijn er?
Gele bieslelie kan bestreden worden door diep afplaggen en afvoeren van de grond. Hierbij moeten alle plantenwortels van gele bieslelie verwijderd worden, omdat deze anders opnieuw kunnen uitgroeien. Deze rigoureuze maatregel is op veel plaatsen echter ongewenst omdat de plant vooral groeit op plekken waar ook zeldzame en/of beschermde soorten voorkomen.
Er zijn nog geen effectieve eliminatiemaatregelen bekend die niet schadelijk zijn
voor de oorspronkelijke vegetatie. In Zeeland aan de Grevelingendam is Staatsbosbeheer in maart 2021 begonnen met verschillende pilots voor het verwijderen van de bieslelie. Op de locatie van ca. 2 ha zijn drie verschillende technieken ingezet, namelijk electriciteit (aanstippen met verschillende voltages), maai-zuig combinatie en plaggen (de bieslelie wordt eruit gehaald waarna de plaggen weer worden teruggelegd). Deze methoden bleken erg arbeidsintensief te zijn en gaven niet het gewenste resultaat, de soort bleek na bestrijding opnieuw op te komen vanuit achtergebleven zaden of wortelfragmenten. Waarschijnlijk moeten dergelijke maatregelen meerdere jaren worden toegepast om de soort op een locatie weg te krijgen.
Voorbeeldprojecten
Onderstaande voorbeeldprojecten geven de ervaringen weer zoals opgesteld door de betrokken partijen. Wilt u ook een voorbeeldproject aanleveren, download dan hier het invulformulier.
Wet & Regelgeving - Welke regels zijn van toepassing?
De Gele Bieslelie staat niet op de Unielijst van invasieve exoten. Dat betekent dat er geen wettelijke plicht is deze soort te bestrijden. Dat neemt niet weg dat terreinbeheerders zoals Staatsbosbeheer al wel bezig zijn met het nemen van maatregelen om schade aan de natuur zoveel mogelijk te beperken.
De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) heeft het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit geadviseerd om maatregelen te nemen. In het advies wordt o.a. gepleit voor een verbod op de handel van deze soort of het voordragen van gele bieslelie bij de Europese Commissie voor opname op de Europese Unielijst van zorgwekkende
invasieve uitheemse soorten, snelle respons bij nieuwe introducties, het invoeren van een gedragscode voor hygiënisch werken en het bevorderen van onderzoek naar effectieve bestrijdingsmethoden.
Waar vind ik meer informatie?
- Risicobeoordeling gele bieslelie - FLORON (Floristisch Onderzoek Nederland), 2024 [rapport]
- Advies gele bieslelie - Bureau Risicobeoordeling & onderzoek (BuRO) van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), 2024.
- Nieuwe invasieve exoot: gele bieslelie. - Staatsbosbeheer, 4 december 2020 [artikel]
- NDFF Verspreidingsatlas. - NDFF, 20 november 2015 [website]
Leadfoto: Petra van der Wiel.
Geüpdatet 27 maart 2024
Gepubliceerd 18 februari 2021