Resistentie tegen Botrytis en Sclerotium in ui
Botrytis aclada (nekrot), Botrytis squamosa (bladvlekkenziekte) en Sclerotium cepivorum (witrot) zijn de belangrijkste necrotrofe schimmelziektes in ui in Nederland. Telers hebben behoefte aan resistente rassen, maar resistentieveredeling tegen deze schimmels verloopt moeizaam.
Ontwikkeling van toetsmethodes
Veredelingsbedrijven hebben behoefte aan kennis over deze ziektes en aan alternatieve methoden voor resistentieveredeling. Met name is er behoefte aan verbetering van een toets voor resistente planten. Ziektetoetsen met de schimmels zijn arbeidsintensief, en moeilijk reproduceerbaar. De fysiologische toestand van de plant en de klimatologische omstandigheden vóór en tijdens een ziektetoets zijn van grote invloed op de resultaten van de ziektetoets’. Niet alle factoren zijn van tevoren voorspelbaar of regelbaar.
Aanpak
Het project heeft tot doel om resistentietoetsen te ontwikkelen voor ui, gebaseerd op gebruik van eiwitten van de schimmels Botrytis aclada, Botrytis squamosa en Sclerotium cepivorum. Deze eiwitten kunnen mogelijk gebruikt worden als alternatief voor toetsen met de schimmels zelf.
De genoemde schimmels worden gekweekt. Er worden eiwitpreparaten van gemaakt, die worden geïnjecteerd in blad van ui om te toetsen op effector activiteit (inductie van celdood). Kweekomstandigheden worden aangepast voor optimalisatie van de productie van actief eiwit. Op actieve preparaten zal een fractionering worden toegepast om het actieve eiwit (gedeeltelijk) te zuiveren, en storende componenten te verwijderen.
Voorlopige resultaten
Botrytis aclada, Botrytis squamosa en Sclerotium cepivorum werden opgekweekt in vloeibare media, eiwitmonsters werden verkregen en getest op effector activiteit door infiltratie in uienblad. Als een monster effectoractiviteit bevat induceert het celdood, zichtbaar als een geel/bruine plek in de geïnfiltreerde zone van het blad. Effectoractiviteit was waar te nemen op volwassen planten in de tunnel. Planten in de klimaatcel reageerden langzaam, maar necrotische reacties waren makkelijker te scoren omdat deze planten vrij waren van trips schade en ziektes.
Een veldproef werd uitgevoerd, 1-4 weken voor de oogst. De planten in sommige percelen waren aangetast door trips of schimmels. De reactie van de planten op eiwitinfiltratie was niet altijd eenduidig in herhalingen. De matige kwaliteit van de planten maakte het soms moeilijk om de resultaten te interpreteren.
Het B. squamosa preparaat gaf in meerdere gevallen een duidelijke reactie (foto linksonder), soms was de 30x verdunning actief zie foto rechtsonder.
De reactie op het S. cepivorum preparaat was minder duidelijk te beoordelen.
Aan de bedrijven werd het volgende materiaal beschikbaar gesteld:
- Botrytis squamosa cultuurfiltraat
- Sclerotium cepivorum cultuurfiltraat
In de eerste helft van 2015 worden de ervaringen van de bedrijven met het materiaal besproken.
Partners
Wageningen University & Research
Nickerson Zwaan
Bejo Zaden
ENZA Zaden
Takii Breeding
Stichting Afzet-bevordering Ui
Carel Bouma