Mansholt's Hamburger koolzaad (v.a. 1895)
Zaden van Hamburger firma
In de Middeleeuwen werd koolzaad al geteeld en was het in die tijd de voornaamste bron voor lampolie. Het ras Mansholt’s Hamburger koolzaad is in 1895 geselecteerd uit handelszaad van de zadenproducent Hamburger firma en werd in 1899 gekweekt door R.J. Mansholt, in de Westpolder (Groningen). Op de klei in het noorden van Nederland werd reeds vanaf de 18e eeuw tot halverwege de 20e eeuw duizenden hectares koolzaad geteeld. De lage kosten van het zaaizaad en het weinige onderhoud dat nodig was maakten dat dit gewas populair was om te telen. Bovendien paste het prima in wisselteelt met andere gewassen om de bodemstructuur te verbeteren, bijvoorbeeld na de teelt van wintergerst, winterrogge of vroege aardappelen.
Tegenwoordig wordt koolzaad nog steeds toegepast om als groenbemester te worden ingezaaid tussen teelten, voor stikstofbinding en de onderdrukking van onkruidgroei. Koolzaad wordt ook als honinggewas gebruikt.
Raseigenschappen
Mansholt’s Hamburger koolzaad kenmerkt zich door een relatief kort gewas, met bloemen die lichtgeel van kleur zijn. De zaden zijn klein maar talrijk, waardoor er een goede opbrengst mogelijk is. Het betreft een winterkoolzaad, dat in augustus gezaaid kan worden, waarna het gewas overwinterd en in het daarop volgende jaar bloeit tussen april en juni. Tussen eind juli tot begin augustus kan het koolzaad worden geoogst. Het gedroogde gewas werd als strooisel voor vee gebruikt.
Groeit daar koolzaad of raapzaad?
Koolzaad is ontstaan uit een kruising tussen Brassica rapa (raapzaad) en Brassica oleracea (kool). Koolzaad en raapzaad zijn moeilijk uit elkaar te houden, maar onderscheiden zich doordat koolzaad wat later bloeit en de knoppen van de ongeopende bloemen iets hoger zitten.
Teeltspecificaties
| Kooltype | Winterkoolzaad |
| Teelt | Volle grond |
| Zaaitijd | Augustus |
| Plantafstand | 60 zaden/m2 |
| Oogsttijd | Eind juli tot begin augustus |